magnez

Magnez – dlaczego jest taki ważny?

Magnez i wapń są do siebie dość podobne. Są dwuwartościowe, ale oprócz tego pełnią w organizmie bardzo ważne funkcje. Z racji tego, że oba pierwiastki są do siebie tak podobne, często ze sobą konkurują. Magnez jest antagonistą wapnia, co oznacza, że działa przeciwstawnie. Czy to oznacza, że jeden może drugiego wyprzeć? Jakie są konsekwencje takiej sytuacji?

Magnez – zawartość w organizmie

Magnez jest na czwartym miejscu, jeśli chodzi o zawartość w organizmie. Dorosły człowiek nosi w sobie 21-28g magnezu, około 50-60% z tego znajduje się w kościach. Z tej części 25% to część, tak zwana szybko wymienialna. Magnez znajduje się również w komórkach, a jego ilość zależy od rodzaju komórki. Oznaczany we krwi charakteryzuje się dość wąskimi wartościami referencyjnymi, ale potrzebujemy go dziennie około 4,5 mg/kg masy ciała. Magnez jest konieczny w większych ilościach u ciężarnych, ale też karmiących. Należy go uzupełniać przy dużym spożyciu wapnia i fosforanów, ale po przebyciu chorób wyniszczających również zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek wzrasta. Równowagą rządzą procesy fizjologiczne, ale jeszcze nie do końca poznane.

Magnez – gospodarka

Magnez w diecie przyswaja się w ilości około 30-50% z przewodu pokarmowego, ale w zależności od tego, co zjemy liczba ta może się wahać od 10% do nawet 65%. Wchłanianie magnezu zachodzi głównie w jelicie cienkim i to biernie, ale w przypadku niedoboru tego pierwiastka, jakim jest magnez, transport ten może zachodzić aktywnie. Jelito cienkie nie jest jedynym miejscem pracy nad gospodarkę magnezu, ale jelito grube również bierze w tym udział. Magnez jest wchłaniany powoli i nie zależy od jego stężenia we krwi. Nie jest znany wpływ hormonalny oraz witaminy D, czy też parathormonu.

W utrzymaniu stanu, gdzie magnez znajduje się w stanie równowagi, największą rolę pełnią nerki. Magnez innymi drogami jest wydalany w dość ograniczonych ilościach. Jego wydalanie zależy najsilniej od jego stężenia w osoczu.

Magnez i jego funkcje

Magnez, jak już wspomniano, jest antagonistą wapnia. Moderuje on wpływ tego pierwiastka na komórkę, ale też, w razie potrzeby, blokuje kanały wapniowe, uniemożliwiając wpływ jonów wapnia na komórkę. Oprócz tego magnez jest też kofaktorem wielu enzymów. (<300) Oznacza to, że, gdyby nie on wiele procesów zachodziłoby dużo wolniej, ale też możliwe, że nie zachodziłyby wcale.

Magnez -– zaburzenia

Dość często zdarzają się zaburzenia gospodarki magnezu. Hipermagnezemia występuje jednak bardzo rzadko, ale najczęściej związana jest z nadmiernym dostarczeniem magnezu lub nieprawidłową pracą nerek. Przyczyną takiego stanu jest przewlekłe leczenie solami magnezu, na przykład środkami przeczyszczającymi. Jednym z pierwszych objawów może być osłabienie  oraz blokowanie przewodnictwa nerwowego.. Przy wysokim stężeniu magnezu może dojść nawet do porażenia mięśni, ale objawy te są odwracalne przy leczeniu wapniem. Niewielki wzrost stężenia magnezu we krwi może obniżyć ciśnienie tętnicze krwi, ale dużo wyższe stężenia powodują widoczne zmiany w EKG, czyli podstawowym badaniu funkcjonowania serca.

O wiele częściej mamy do czynienia ze stanem, gdzie magnez znajduje się w niedoborze i to przewlekłym. Często dzieje się tak, gdy stosujemy diuretyki lub inne moczopędne substancje. Również w cukrzycy dochodzi do hipomagnezemii. Objawy jednak mogą różne, ale wielu pacjentów tych objawów nie ma. Przewlekły niedobór magnezu powoduje zaburzenia miesiączkowania, sprzyja poronieniom i przedwczesnym porodom. Zwiększona podatność na infekcje również może stanowić objaw niedoboru magnezu. Typowymi i najwcześniejszymi objawami są dobrze wszystkim znane kurcze mięśni. W wyniku niedoboru magnezu z komórek uwalniany jest wapń, a on powoduje pobudzenie mięśni i są one bardziej wrażliwe na bodźce, stąd odczuwamy kurcze.

Magnez, a właściwie jego niedobór, mogą również doprowadzać do zawrotów głowy, oczopląsu, zaburzeń w EKG, ale nawet arytmii czy też depresji. Kolejnymi skutkami mogą być migrena, miażdżyca, nadciśnienie, a przewlekły niedobór uważa się również za jedną z przyczyn zawału mięśnia sercowego czy też osteoporozy. Magnez w niedoborze może być też groźny dla pacjentów leczonych na serce, ale głównie tych, którzy są leczeni glikozydami. W tej kombinacji może potęgować toksyczne działanie tych leków (m.in. digoksyny).

Magnez -– badania

Wciąż niedoceniany składnik elektrolitowy. Dzieje się tak, ponieważ istnieje słaba zależność między zawartością magnezu w komórkach i kościach a jego stężeniem w osoczu oraz ciężko oznaczyć poziom, jaki magnez osiąga w naszym krwiobiegu. Miarodajna ocena to wykazanie ile magnezu wydalamy z moczem w ciągu 24h. Można wykonać również test obciążenia magnezem. Pacjentowi podaje się konkretną dawkę magnezu, a następnie obserwuje wydalanie z moczem. Jeżeli organizm zatrzymuje >25% wlewu, oznacza to, że mamy do czynienia z niedoborem magnezu. Najbardziej miarodajne jest jednak oznaczanie poziomu magnezu w surowicy, gdzie poziom ten powinien wynosić 0,8-1,2 mmol/l, ale możliwe jest też oznaczanie magnezu zjonizowanego.

Magnez -– dieta

Mam nadzieję, że nie muszę przypominać, iż życie w ciągłym biegu, szybkie jedzenie, picie kawy, napojów słodzonych i spożywanie dużej ilości cukru nie sprzyja naszej gospodarce tym pierwiastkiem, jakim jest magnez. Jeśli chodzi o niedobory magnezu, warto unikać też nabiału, serów, śmietany, nie tylko przez wapń, lecz także ze względu na dużo nasyconych tłuszczów.

Dobrym źródłem są orzechy, gorzka czekolada, brązowy ryż, ciemne pieczywo. Magnez możemy też znaleźć w nasionach i otrębach. Kasza jęczmienna, gryczana, ale też komosa ryżowa również polecają się do spożycia w przypadku niedoborów tego pierwiastka. Niestety takie produkty jak wafle ryżowe są już go pozbawione. Chcesz mieć magnez na odpowiednim poziomie? Jedz dużo szpinaku, jarmużu, rukoli, szczawiu czy też botwinki. Wszelkie natki, warzywa strączkowe, ale i owoce, jak gruszki, jabłka, śliwki, a nawet truskawki zawierają go bardzo dużo. Banany i awokado również wypadają w tej klasyfikacji bardzo dobrze. Jeśli jednak wybierasz suplementację, pamiętaj, by popijać tylko wodą. Popijanie kawą mija się z celem i prowadzi do odwrotnego efektu.

Magnez – podsumowanie

Magnez jest bardzo często niedoceniany, ale bardzo ważny. Przypominamy sobie o nim w czasie dość częstych niedoborów, które mogą się objawiać osłabieniem, obniżeniem odporności oraz częstymi kurczami. Magnez jest antagonistą wapnia, a to oznacza, że jest mu przeciwstawny. Jego poziom oznaczamy głównie w surowicy, ale można obserwować wydalanie z moczem. Bogatym źródłem magnezu są rośliny zielone, owoce, orzechy, kakao, a więc czekolada, ale raczej gorzka. Powinno się unikać kawy, mleka oraz ogólnie nabiału. I tak jak wszędzie stresu, szybkiego stylu życia, kawy, alkoholu i cukru.

Mam nadzieję, że teraz o magnezie będziecie wiedzieć więcej, a kurcze nie będą Wam już dokuczać.

Do przeczytania i miejcie się zdrowo!

Obraz azboomer z Pixabay

O mnie

Nazywam się Aldona Gajek. Jestem Kobietą w Laboratorium.

Dzięki mnie dowiesz się, jak odczytać wynik badań krwi i nie dostać zawału!

Możesz być również zainteresowany tymi tematami: